Jehovah’s Getuigen vormen een wereldwijde christelijke geloofsgemeenschap die bekendstaat om hun strikte naleving van Bijbelse principes, zoals uiteengezet in hun officiële publicaties en op hun website, jw.org. Ze geloven dat de Bijbel het geïnspireerde woord van God is en baseren hun levenswijze op een letterlijke interpretatie van Schriftteksten. Wereldwijd zijn er ongeveer 8,7 miljoen actieve Jehovah’s Getuigen, waarvan zo’n 30.000 in Nederland. Hun geloof kenmerkt zich door een sterke nadruk op prediking, morele zuiverheid en een afwijzing van praktijken die zij als onbijbels beschouwen. In dit artikel duiken we diep in hun overtuigingen, levensstijl en specifieke standpunten.
Geschiedenis en organisatie van Jehovah’s Getuigen
De beweging van Jehovah’s Getuigen werd in de late 19e eeuw opgericht door Charles Taze Russell in de Verenigde Staten onder de naam “Bijbelstudenten”. In 1931 werd de naam Jehovah’s Getuigen aangenomen, gebaseerd op Jesaja 43:10-12. De organisatie wordt geleid door het Besturend Lichaam, een kleine groep ouderlingen in New York, die wereldwijd beleid en leerstellingen bepaalt. In Nederland vallen Jehovah’s Getuigen onder de stichting Christelijke Gemeente van Jehovah’s Getuigen, met een hoofdkantoor in Emmen. Hun geloofsgemeenschap is georganiseerd in plaatselijke koninkrijkszalen, waar zij samenkomsten houden voor aanbidding, Bijbelstudie en predikingstraining.
Geloofsovertuigingen en kernprincipes
Jehovah’s Getuigen geloven in één God, Jehovah, en zien Jezus Christus als Zijn Zoon, maar niet als deel van een drie-eenheid, wat hen onderscheidt van veel andere christelijke denominaties. Ze verwachten een toekomstige Armageddon, gevolgd door een paradijsaarde waar rechtvaardige mensen eeuwig zullen leven. Prediking van huis tot huis is een kernactiviteit, omdat zij menen dat het hun plicht is anderen te waarschuwen voor Gods oordeel. Dit maakt hen herkenbaar in Nederland, waar zij vaak folders zoals De Wachttoren en Ontwaakt! aanbieden.
Waarom vieren Jehovah’s Getuigen geen verjaardag?
Dit standpunt is gebaseerd op hun overtuiging dat verjaardagsvieringen heidense oorsprong hebben en niet in overeenstemming zijn met Bijbelse principes. Ze verwijzen naar passages zoals Genesis 40:20-22 en Marcus 6:21-28, waar verjaardagen in een negatieve context worden genoemd. Daarnaast vermijden ze feestdagen zoals Kerstmis en Pasen om dezelfde reden. Dit maakt hun levensstijl uniek en soms onbegrepen, maar het weerspiegelt hun streven naar zuiverheid in aanbidding.
Verschil Jehovah’s Getuigen en Mormonen
Jehovah’s Getuigen baseren hun geloof uitsluitend op de Bijbel, terwijl Mormonen (leden van De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen) ook het Boek van Mormon als heilige schrift erkennen. Mormonen geloven in een voortgaande openbaring en een profeet als leider, terwijl Jehovah’s Getuigen het Besturend Lichaam volgen. Qua levensstijl zijn Mormonen vaak minder strikt in zaken zoals bloedtransfusies, die voor Jehovah’s Getuigen een kernkwestie zijn. Dit onderscheid is cruciaal voor wie de twee groepen vergelijkt.
Levensstijl en regels van Jehovah’s Getuigen
De levensstijl van Jehovah’s Getuigen wordt sterk bepaald door hun geloofsregels, die zowel spirituele als praktische aspecten van het leven omvatten. Hieronder bespreken we enkele veelbesproken onderwerpen.
Jehovah’s Getuigen regels relatie
Het huwelijk wordt gezien als een heilige verbintenis tussen een man en een vrouw, en seksuele relaties buiten het huwelijk zijn verboden (1 Korinthiërs 6:18). Daten is alleen toegestaan met het oog op huwelijk, en koppels worden aangemoedigd om te daten onder begeleiding of in groepsverband om verleiding te vermijden. Relaties met niet-Getuigen worden sterk afgeraden, omdat deze de geloofsovertuiging kunnen ondermijnen (2 Korinthiërs 6:14). Deze regels kunnen leiden tot spanningen, vooral voor jongeren die in een seculiere omgeving opgroeien.
Jehovah’s Getuigen regels vrouw
Vrouwen worden geacht een ondersteunende rol te spelen in het gezin en de gemeente, met mannen als “hoofd” van het huishouden (Efeziërs 5:23). In de koninkrijkszaal mogen vrouwen niet onderwijzen of leidinggevende posities bekleden, maar ze nemen actief deel aan prediking en Bijbelstudies. Kledingvoorschriften zijn bescheiden, en vrouwen worden aangemoedigd om zich ingetogen te kleden, zoals we later bespreken. Deze regels worden door sommigen als beperkend ervaren, maar Getuigen zien ze als een uiting van goddelijke orde.
Jehovah’s Getuigen kleding
Zowel mannen als vrouwen worden aangespoord om bescheiden en nette kleding te dragen, zowel tijdens samenkomsten als in het dagelijks leven. Vrouwen dragen vaak rokken of jurken die de knieën bedekken, terwijl mannen pakken of nette broeken met overhemden dragen in de koninkrijkszaal. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op 1 Timotheüs 2:9-10, die bescheidenheid benadrukt. In Nederland passen Getuigen zich aan de lokale cultuur aan, maar ze vermijden opvallende of provocerende kleding om hun geloof te weerspiegelen.
Jehovah’s Getuigen alcohol
De Bijbel waarschuwt tegen dronkenschap (Efeziërs 5:18), en Getuigen worden aangemoedigd om alcohol met mate te consumeren. Overmatig drinken kan leiden tot tuchtmaatregelen binnen de gemeente, zoals een waarschuwing of in extreme gevallen uitsluiting. In Nederland drinken sommige Getuigen bijvoorbeeld wijn of bier bij sociale gelegenheden, maar altijd met zelfbeheersing.
Jehovah’s Getuigen varkensvlees
Hun dieet is gebaseerd op het Nieuwe Testament, dat voedselwetten uit het Oude Testament (zoals het verbod op varkensvlees in Leviticus 11) opheft (Handelingen 10:9-15). Getuigen eten dus varkensvlees, mits het geen bloed bevat, omdat het consumeren van bloed strikt verboden is (Handelingen 15:29). Dit maakt hun voedingsvoorschriften flexibeler dan die van bijvoorbeeld moslims of joden.
Maatschappelijke perceptie en controverses
Jehovah’s Getuigen worden soms verkeerd begrepen, wat leidt tot vragen over hun geloof en praktijken.
Jehovah’s Getuigen gevaarlijk?
Critici wijzen op de sociale isolatie van uitgesloten leden of de psychologische druk om aan de regels te voldoen. Echter, Jehovah’s Getuigen zelf benadrukken dat hun geloof vreedzaam is en gericht op het volgen van Bijbelse normen. In Nederland worden ze erkend als een legale religieuze organisatie en zijn er geen aanwijzingen dat ze een bedreiging vormen. De perceptie van “gevaar” komt vaak voort uit onbekendheid met hun overtuigingen.
Documentaire Jehovah / Jehovah documentaire
Een bekende Nederlandse documentaire is Jehovah’s Getuigen: Het leven in de wachtkamer (VPRO, 2017), die het leven van Getuigen en ex-Getuigen volgt. Internationaal heeft de documentaire The Witnesses (2020) aandacht gekregen vanwege de focus op misbruikschandalen binnen de gemeenschap. Deze producties bieden inzicht in de geloofspraktijken, maar worden door Getuigen zelf soms als eenzijdig bekritiseerd. Ze blijven echter waardevol voor wie meer wil weten over de gemeenschap.
Jehovah’s Getuigen en salaris
Ouderlingen en andere gemeenteleiders verrichten hun taken vrijwillig en verdienen hun inkomen met reguliere banen. Leden worden aangemoedigd om een eenvoudige levensstijl te leiden en materiële rijkdom te vermijden (Mattheüs 6:19-21). In Nederland werken veel Getuigen in sectoren zoals onderwijs, gezondheidszorg of administratie, maar er is geen specifiek “salaris” verbonden aan hun geloofsactiviteiten. Donaties aan de gemeente worden gebruikt voor onderhoud van koninkrijkszalen en wereldwijde predikingsactiviteiten.
Medische overtuigingen: Niet reanimeren en niet-reanimerenpenning
Een van de meest besproken aspecten van het geloof van Jehovah’s Getuigen is hun standpunt over medische behandelingen, met name hun weigering van bloedtransfusies op basis van Bijbelteksten zoals Handelingen 15:28-29. Dit brengt ons bij de vraag: zien Jehovah’s Getuigen vaak af van reanimatie, en hoe past de niet-reanimerenpenning in hun overtuigingen?
Jehovah’s Getuigen en niet reanimeren
Niet reanimeren is geen standaardpraktijk waar alle Jehovah’s Getuigen voor kiezen, maar het kan een persoonlijke gewetensbeslissing zijn. Reanimatie (cardiopulmonaire reanimatie, CPR) is op zichzelf niet verboden, omdat het geen bloedtransfusie vereist. Echter, sommige Getuigen kiezen ervoor om reanimatie te weigeren, vooral in terminale situaties of als er een risico bestaat op bloedtransfusies als vervolgbehandeling. Deze keuze wordt vaak vastgelegd in een medische wilsverklaring, die Getuigen bij zich dragen. In Nederland wordt dit ondersteund door de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO), die patiënten het recht geeft om behandelingen te weigeren. Het Ziekenhuiscontactcomité van Jehovah’s Getuigen speelt een cruciale rol door artsen te adviseren over alternatieve behandelingen zonder bloed, wat de beslissing over reanimatie kan beïnvloeden.
De niet-reanimerenpenning
De niet-reanimerenpenning is een tastbaar middel waarmee iemand, inclusief Jehovah’s Getuigen, kan aangeven geen reanimatie te willen in een noodsituatie. Voor Jehovah’s Getuigen die ervoor kiezen om reanimatie te weigeren, kan een dergelijke penning een aanvulling zijn op hun medische wilsverklaring, vooral als ze specifieke zorgen hebben over mogelijke bloedgerelateerde behandelingen na reanimatie. De penning is juridisch erkend en wordt gedragen als een ketting of armband, zodat medisch personeel in een noodsituatie direct op de hoogte is van de wens van de drager.
Waarom kiezen sommige Jehovah’s Getuigen voor een niet-reanimerenpenning?
De keuze voor een niet-reanimerenpenning bij Jehovah’s Getuigen kan voortkomen uit een combinatie van geloofsovertuigingen en persoonlijke voorkeuren. Sommigen zien reanimatie als een ingrijpende medische procedure die mogelijk niet strookt met hun wens om hun leven in Gods handen te laten, vooral als ze in een terminale fase verkeren. Daarnaast kan de angst voor bloedtransfusies, die in sommige reanimatiescenario’s worden voorgesteld, een rol spelen. Door een penning te dragen, kunnen Getuigen ervoor zorgen dat hun wensen duidelijk zijn, zelfs als ze niet in staat zijn om te communiceren. Dit sluit aan bij de bredere Nederlandse praktijk van patiëntenautonomie, zoals geregeld in de WGBO.
Conclusie
Jehovah’s Getuigen vormen een unieke religieuze gemeenschap binnen het christendom, met een duidelijke identiteit en levensstijl die sterk afwijkt van die van veel andere religieuze groepen. Ze staan bekend om hun strikte naleving van Bijbelse principes, hun wereldwijde predikingswerk van huis tot huis, en hun organisatie rond het Wachttorengenootschap. Hun geloofsovertuigingen – zoals het weigeren van militaire dienst, bloedtransfusies en politieke betrokkenheid – worden vaak als controversieel beschouwd, maar zijn voor hen essentieel en geworteld in hun interpretatie van de Bijbel.
De gemeenschap hecht veel waarde aan een sterk moreel leven, onderlinge verbondenheid en gehoorzaamheid aan wat zij zien als Gods richtlijnen. Hoewel hun gesloten structuur en strikte regels regelmatig kritiek oproepen – vooral van voormalige leden of buitenstaanders – vinden miljoenen Getuigen wereldwijd daarin juist richting, zingeving en hoop, vooral door hun overtuiging dat Gods Koninkrijk binnenkort een einde zal maken aan het huidige wereldsysteem.
Kortom, Jehovah’s Getuigen onderscheiden zich door hun toewijding, discipline en wereldwijde evangelisatiewerk. Of men het nu met hun geloof eens is of niet, hun consequente levenswijze en inzet voor hun overtuigingen maken hen tot een opvallende religieuze gemeenschap in de moderne wereld. Hun standpunt over medische behandelingen, waaronder de keuze voor niet reanimeren en het gebruik van een niet-reanimerenpenning, weerspiegelt hun nadruk op autonomie en geloof.
